بررسی و تحلیل زیبایی شناختی خطبۀ جهاد

Authors

سیّداسماعیل حسینی اجدادنیاکی

abstract

خطبۀ جهاد از مشهورترین خطبه های حضرت علی(ع) است که مضمونش بر محور جهاد دور می زند. گفتمان خطبه، اهمّیّت جهاد و آثار مهمّ آن، و نیز پیامدهای ترک جهاد را برای امّت ها، تبیین می کند. در بخش های دیگر این خطبه، ملامت بر کوفیان و حادثۀ دردناک حملۀ «سفیان غامدی» به شهر مرزی انبار و شهادت «حسّان بن حسّان»، نمایندۀ شجاع و باوفای امام، و آمادگی کامل حضرت برای جهاد به همراه سابقۀ جهادی خویش در غزوات صدر اسلام، بیان شده و در مجموع، روح حماسی فوق العادۀ بر فضای خطبه، هر شنونده ای را تحت تأثیر قرار می دهد. در شیوۀ گفتار این خطبه، پیوندی تنگاتنگ میان آنچه در الفاظ و عبارات و معانی آنها جاری است، با روان و تجربۀ گویندۀ خطبه برقرار است. سیاق کلّی خطبه، توبیخ و ملامت کوفیان است، به طوری که شدّت توبیخ، واژه به واژه و عبارت به عبارت زیادتر می شود. استفاده از تشبیه و استعاره و کنایه و سایر فنون ادبی معانی و بیان، و آهنگ درونی مانند سجع و جناس و موازنه، با مطابقت حال و مقتضا، به زیبایی های خطبه افزوده؛ امری که در مقالۀ حاضر بررسی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل زیبایی‌شناختی خطبۀ جهاد

خطبۀ جهاد از مشهورترین خطبه‌‌هاى حضرت علی(ع) است که مضمونش بر محور جهاد دور می‌زند. گفتمان خطبه، اهمّیّت جهاد و آثار مهمّ آن، و نیز پیامدهاى ترک جهاد را براى امّت‌‌ها، تبیین می‌‌کند. در بخش‌‌های دیگر این خطبه، ملامت بر کوفیان و حادثۀ دردناک حملۀ «سفیان غامدى» به شهر مرزى انبار و شهادت «حسّان بن حسّان»، نمایندۀ شجاع و باوفاى امام، و آمادگى کامل حضرت براى جهاد به همراه سابقۀ جهادی خویش در غزوات صدر اسل...

full text

زیبایی شناسی خطبۀ آفرینش در پرتو نقد فرمالیستی

The present study is an attempt to investigate the first sermon of NahjulBalāgheh in the light of the formalistic criticism. It deals with the issue that the religious meaning and content of the creation sermon should be considered as a foundation, and how much the form and integration have been regarded, and to what amount the literary text has been observed by the author. Ignoring the non-tex...

full text

تحلیل و بررسی زیباشناسی خطبۀ فدکیّة حضرت زهرا(س)

خطبۀ فدکیّه یکی از معتبرترین خطبه‌های منقول از حضرت زهرا(س) می‌باشد که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) ایراد شده است. محتوای عمیق و پرمضمون این خطبه در تمام حیطه‌ها، معارف عمیقی را در ابعاد اعتقادی‌ـ فقهی، به‌ویژه سیاسی فرا روی مخاطب می‌گذارد. القای این مفاهیم در آن شرایط بحرانی و اتمام حجّت بر همگان، امری دشوار بوده که حضرت زهرا(س) با بهره‌گیری صحیح از آیات قرآن و سنّت پیامبر اکرم(ص) احتجاجات خود را در...

full text

نقد و بررسی عینیت زیبایی شناختی از منظر فرانک سیبلی

عینیت یا ذهنیت کیفیات زیباشناختی از دیرباز مورد توجه و پرسش فیلسوفانی بوده که در حوزه زیبایی‌شناسی اندیشیده‌اند. پیشینه چنین بحثی را می‌توان از رساله‌های افلاطون با تفکر عینیت‌گرایی زیباشناختی دنبال نمود و تا نقد سوم کانت به اوج قلّه ذهینت‌گرایی کیفیات زیباشناختی رسید. در واقع پرسش در باب عینیت یا ذهنیت مسائل زیبایی‌شناسی چنین خواهد بود: آیا کیفیات و ویژگی‌های زیباشناختی دارای حقیقت عینی و خ...

full text

تحلیل و بررسی خطبۀ «اشباح» از منظر نقد فرمالیستی

گر چه اساس نقد فرمالیستی با محور قرار دادن متن و نادیده گرفتن مسائل بیرونی آن همچون شخصیت مؤلف، مسائل اجتماعی، تاریخی و روانشناسی است و شاید از دیدگاه جامع نگر بر آن عیب باشد، اما از آن جا که در پی واکاویِِ ارزش ادبی اثر و برجسته سازی شکل و فرم و بررسی میزان انسجام و ادبیّت متن است تا حدود زیادی ارزشمند است و می تواند اساس نقد برای تطبیق بر متون دیگر باشد. این نگاشته با الگو گرفتن از اصول نقد فرما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

Publisher: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2382-9575

volume 3

issue 2 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023